Fot. Barbara Siwek
Budowany na niewielkim wzniesieniu (gdzie wg tradycji miał się znajdować książęcy dwór) drewniany gród nie jest rekonstrukcją znajdujących się tutaj niegdyś średniowiecznych zabudowań. Jest on raczej symbolem przeszłości miasta umożliwiającym edukację historyczną młodych pokoleń mieszkańców Ostrowi i okolic, a także mającym na celu pobudzanie lokalnego patriotyzmu, pielęgnowanie i kultywowanie tradycji przodków.
Jest także atrakcyjnym miejscem do zwiedzania przez turystów. Odbywają się tu wystawy, pokazy walk rycerskich, turnieje łucznicze, warsztaty o tematyce historycznej. Budowa Grodu wpisuje się znakomicie w inicjatywę samorządu województwa mazowieckiego i Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej o wielce obiecującej nazwie „Na Szlaku Książąt Mazowieckich”.
Zabudowa grodu składa się między innymi z chat garncarza, kowala, dworu kasztelana, otoczonych palisadą z narożnymi wieżami. Budynki wykonano z drewnianych, impregnowanych specjalnymi preparatami bali i przykryto trzcinową strzechą.
Budowa Grodu Książąt Mazowieckich na terenie Ogródka Jordanowskiego w Ostrowi Mazowieckiej wpisuje się znakomicie w inicjatywę samorządu województwa mazowieckiego i Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej o wielce obiecującej nazwie „Na Szlaku Książąt Mazowieckich”.
Księstwo Mazowieckie istniało jako suwerenne państwo przez ponad 300 lat, zanim zostało inkorporowane w roku 1526 w skład Korony. Czasy książęcego Mazowsza, a zwłaszcza przełom XIV i XV w oraz pierwsze ćwierćwiecze wieku XVI to okres największego rozwoju i wzrostu znaczenia Ostrowi, która w ciągu niespełna półtora wieku przebyła drogę od leśnej osady do jednego z najbardziej liczących się miast w tej części Mazowsza.
Obecne województwo mazowieckie, największe w kraju pod względem powierzchni (35 598 km²) i ludności (5,1 mln – dane na 2001 r.), ze stolicą w Warszawie, już samą nazwą sięga do tradycji sprzed wieków. W przewodnikach, publikacjach, materiałach reklamowych przewijają się sylwetki wybitnych mieszkańców Mazowsza m.in.: Fryderyka Chopina czy Józefa Chełmońskiego, brak natomiast informacji o dawnych władcach tych ziem – książętach mazowieckich.
Pamięć o osobach książąt mazowieckich i miejsca z nimi związane, tworzą barwną opowieść o ziemi mazowieckiej, historię, która odpowiednio wyeksponowana i wypromowana w formie szlaku może stać się flagowym, markowym produktem turystycznym Mazowsza (chociaż wykraczającym swym zasięgiem także poza województwo mazowieckie).
Księstwo Mazowieckie przez blisko cztery stulecia; od połowy XII do początku XVI w. cieszyło się niezależnością, a jego władcy nosili dumny tytuł książęcy. We krwi Konrada Mazowieckiego, Siemowita III i IV, Janusza I Starszego i innych mniej znanych władców płynęła gorąca krew piastowska. Książęta mazowieccy zapisali się nie tylko w historii swej dzielnicy, ale odegrali także doniosłą rolę w dziejach Polski, Litwy i Rusi.
Spośród władców Mazowsza niewątpliwie najbardziej znanym – zwłaszcza z podręczników historii - jest Konrad Mazowiecki, który sprowadził do Polski Krzyżaków. Mniej znane są postacie Siemowita III i Siemowita IV, ale ich burzliwie losy mogłyby stać się treścią niezwykle barwnej powieści historycznej z gatunku „płaszcza i szpady”. Niezbyt także doceniany jest Janusz I Starszy, którego niegdyś nazwano „mazowieckim Kazimierzem Wielkim” gdyż dbał o rozwój osadnictwa na wyludnionych wschodnich terenach księstwa, zakładał nowe miasta i wsie. To on uczynił z niewielkiej nieznanej nikomu małej leśnej osady, rozległą wieś czynszową, która w niewiele lat później jako Ostrovia otrzymała prawa miejskie. Nadał je wprawdzie jego następca Bolesław IV, ale prawdziwym ojcem – założycielem czy raczej twórcą miasta jest jednak Janusz I Starszy.
Szlak Książąt Mazowieckich przebiega przez: Warszawę, Płock, Ciechanów, Czersk, Rawę Mazowiecką – dawne stolice książęce. Trasa turystyczna prowadzi do ok. 50–60 miejscowości i miast, których historia (lokacje), tradycja (np. jarmarków, przywilejów) i aktualne wydarzenia kulturalne (turnieje, imprezy masowe) łączą się z omawianym tematem. W wielu miejscach zachowały się zabytki, takie jak; grodziska, zamki, kościoły oraz inne, dziś często mało znane. Katedra w Warszawie, klasztor w Czerwińsku, bazylika Płocka – to miejsca spoczynku książąt mazowieckich, a zarazem jedne z najbardziej charakterystycznych i najcenniejszych zabytkowych świątyń na Mazowszu.
Ostrów Mazowiecka nie posiada wprawdzie tak wspaniałych zabytków i nie może konkurować ze wspomnianymi wyżej miastami, nie oznacza to jednak wcale, że musimy czuć się w ich towarzystwie jak ubodzy krewni. Mamy swoją historię i nasze własne nader ciekawe tradycje.
Jedną z atrakcji Szlaku Książąt Mazowieckich jest organizowany w naszym mieście od kilku lat Mazowiecki Jarmark Księżnej Anny. Ma on na celu przypomnienie dobrodziejki miasta, która w 1514 roku nadała mu przywilej odbywania 4 jarmarków rocznie i jednego targu tygodniowo, zapoczątkowała tym samym jego dynamiczny rozwój.
Fragment szlaku